Việc bảo quản insulin cũng đề nghị điều kiện vào nhiệt độ phù hợp và do đó không thể mang theo xa được. Những khiếu nại này gây gần như khó khăn trong điều trị và khiến chúng không có được 1 tuổi thơ “đầy đủ” một cách đúng nghĩa. Việc tìm ra insulin chỉ tiêm một lần/ngày, các nhà khoa học đã mang lại kỳ vọng cho bệnh nhân ĐTĐ týp 1.
Insulin đáp ứng glucose - Phép lạ trong điều trị
Bệnh ĐTĐ týp một thường gặp chủ yếu trên trẻ em và bây giờ chưa có phương pháp điều trị hữu hiệu ngoài sử dụng insulin. Mục tiêu to của các nhà khoa học là tạo ra 1 loại insulin chỉ cần tiêm với liều 1 lần mỗi ngày và chỉ hoạt động khi nồng độ đường huyết nâng cao cao. Bằng cách này, chế phẩm được gọi là “insulin thông minh” hay “insulin đáp ứng glucose” mới được xem như thay thế hoàn chỉnh chức năng của các tế bào beta sản xuất insulin trong tuyến tụy của 1 cơ thể khỏe mạnh. Và đây được coi là 1 phép lạ trong điều trị bệnh ĐTĐ týp 1.
Cho đến nay, đã và đang có nhiều dự án phát triển insulin thông minh, trong đó có không ít dự án tiềm năng, đạt được những thành công ban đầu nhất định và cũng có những dự án đã thất bại.
Những thành công ban đầu
Năm 2010 tưởng chừng đã là 1 mốc lịch sử của bệnh ĐTĐ khi SmartCells - một công ty mới thành lập của Hoa Kỳ - tuyên bố bố phát minh ra một loại “insulin thông minh”. Sau đó, hãng dược phẩm Merck & Co mua lại phát minh này để đưa vào thử nghiệm lâm sàng. Công nghệ này sử dụng kỹ thuật phân tử nano để tạo ra insulin sinh học. Tuy nhiên, sau lúc phát triển thuốc thử MK-2640 và được đưa về tiến hành thử nghiệm lâm sàng, kết thúc thử nghiệm về cuối năm 2016, thuốc không đạt được hiệu quả điều trị mong muốn nên công ty đã chấm dứt sự phát triển của MK-2640 nhưng vẫn đang tiếp tục nghiên cứu để giải quyết những nhược điểm của MK-2640.
Năm 2014, Công ty dược phẩm Sanofi cũng có 1 dự án ứng dụng nghiên cứu căn bản để phát triển “insulin đáp ứng glucose”. Theo dự án này, các nhà khoa học có thể sửa đổi phân tử insulin để nó tự động kích hoạt đáp ứng với glucose hoặc kết hợp insulin với 1 polyme giúp giải phóng nó khi phát hiện glucose.
Tại Trường đại học Utah (Mỹ), PGS.TS. Danny Chou cũng đưa ra 1 chiến lược là đánh tráo insulin để nó liên kết với albumin huyết thanh. Insulin sẽ được tách ra và hoạt động chỉ khi nồng độ glucose trong máu tăng cao. Để nhận ra nồng độ glucose trong máu, nhóm nghiên cứu sử dụng axit phenylboronic - một phức hợp phân tử qua cảm biến giúp tiếp nhân diện sự tăng glucose - yếu tố gây nâng cao đường huyết sẽ gây ra sự giải phóng insulin. Biện pháp này đã được thử nghiệm trên những con chuột bị đái tháo đường và cho hiệu quả trong 13 giờ. Đây là kết quả tốt nhất từ trước tới nay được ghi tiếp nhân trên các dẫn chất insulin và tốt hơn nhiều so với insulin tự nhiên. Đây cũng là lần trước hết một phân tử insulin cải tiến cho thấy phản ứng tốt với glucose trong cơ thể sống. Hiện nay, phương pháp này đang được tiếp diễn nghiên cứu trước khi đưa về ứng dụng lâm sàng.
Cần một insulin an toàn cho bệnh nhân
Với những nguy cơ tiềm ẩn liên quan tới việc dùng quá liều insulin, sự an toàn cho bệnh nhân luôn được đặt làm nền tảng. Điều đó có nghĩa là đưa ra được nguyên tắc và chứng minh được hiệu quả không phải là tất cả mà trong điều trị, “insulin đáp ứng glucose” phải phản ứng một cách có chọn lọc với glucose và chỉ tại nồng độ nguyện vọng mà không gây tác dụng phụ như hạ đường huyết cho người sử dụng.
Các nhà khoa học đang cải thiện để xác định chất polyme đáp ứng glucose tốt nhất và cũng như chất liệu chứa insulin an toàn nhất. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của các nhà khoa học là tìm ra cách kết hợp các cảm biến glucose cụ thể vào các cấu trúc hóa học lớn có thể hấp thụ insulin.
Giải thích cho việc đầu tư dàn trải giữa các chiến lược tìm ra insulin thông minh khác nhau, các nhà khoa học cho biết: Kết quả tuyệt vời đặc biệt thu được một phân tử có thể kiểm soát được sự tăng giảm của nồng độ glucose trong máu.
Còn quá sớm để có thể hứa hẹn bất cứ điều gì. Nhưng thế giới vẫn đang ghi tiếp nhân những nỗ lự không ngừng của các nhà khoa học trong mọi phương diện và chiến lược để tìm ra phương thức tối ưu nhất kiểm soát bệnh ĐTĐ týp 1 với mục tiêu chung là đem lại cho các bệnh nhân phụ thuộc insulin 1 cuộc sống rất tốt đẹp hơn.
DS. Trần Trang
0 comments:
Post a Comment